OGÓLNOPOLSKA SIEĆ BIBLIOTEK
Biblioteka – to instytucja spełniająca cztery podstawowe funkcje:
– gromadzącą
– opracowującą
– przechowującą
– udostępniającą
Ze względu na charakter środowiska czytelniczego i form usług rozróżnia się:
– Biblioteki szkolne i pedagogiczne – przeznaczone dla uczniów i nauczycieli; pomagają w realizacji dydaktyczno-wychowawczych.
– Biblioteki naukowe – przeznaczone dla studentów i ludzi nauki; pomagają
w pracach naukowo-badawczych, rozwoju postępu, pielęgnowaniu kultury, przygotowywaniu wykształconych kadr i upowszechnianiu nauki.
– Biblioteki fachowe – specjalne, związane z zakładami pracy i służące ich potrzebom oraz kształceniu zawodowemu kadr.
– Biblioteki publiczne – obsługują ogół odbiorców na określonym terenie.
Ze względu na zakres tematyczny zbiorów rozróżnia się:
– Biblioteki ogólne – posiadają dzieła z wszystkich dziedzin wiedzy.
– Biblioteki specjalne – gromadzą piśmiennictwo z określonej dziedziny.
( często z kilku pokrewnych) lub są przeznaczone dla jednego typu czytelników
np. niewidomych.
W zależności od metod udostępniania biblioteki dzieli się na:
– Biblioteki prezencyjne – udostępniają swoje zbiory jedynie na miejscu, w czytelni
( z reguły gromadzą egzemplarze archiwalne i unikalne).
– Biblioteki zamknięte – pełnią usługi dla ograniczonego kręgu czytelników
np.: biblioteki wojskowe.
– Biblioteki wypożyczające – zbiory udostępniają poza teren biblioteki.
Ze względu na terytorialny zasięg działania rozróżnia się:
– Biblioteki międzynarodowe – gromadą zbiory piśmiennicze we wszystkich dostępnych językach świata (Biblioteka Międzynarodowa w Sztokholmie).
– Biblioteki narodowe – gromadzą i udostępniają pełną produkcję wydawniczą narodu wraz z obcym piśmiennictwem o tym narodzie (Biblioteka Narodowa w Warszawie).
– Biblioteki regionalne – gromadzą zbiory związane z określonym obszarem kraju
( Biblioteka Śląska w Katowicach).
– Biblioteki lokalne – udostępniają zbiory środowiskom lokalnym.
Pod względem finansowo-prawnym biblioteki mogą stanowić:
– Instytucje samoistne – posiadające odrębny byt prawny (Biblioteka Narodowa, Biblioteka Śląska)
– Instytucje niesamoistne – stanowiące organiczną część instytucji, z której środków są utrzymywane (biblioteki szkolne, uniwersyteckie, fachowe).
Zależnie od instytucji utrzymujących i finansujących wyodrębnia się:
– Biblioteki państwowe – publiczne – stanowiące własność państwa i utrzymywane przez państwo.
– Biblioteki społeczne – prowadzone przez organizacje lub instytucje społeczne (biblioteki związków zawodowych, stowarzyszeń).
– Biblioteki samorządowe – finansowane przez samorządy.
– Biblioteki prywatne – stanowiące własność osób lub instytucji prawnych.
W praktyce podział bibliotek nie jest tak ostry i krzyżuje się ze sobą.
Sieć biblioteczną stanowi zespół bibliotek, zwykle jednego typu, racjonalnie zaplanowany i rozmieszczony, stanowiący organiczną całość. Największym zespołem bibliotek w Polsce jest sieć bibliotek publicznych. Stanowią je wojewódzkie, miejskie, gminne, osiedlowe biblioteki publiczne.
Biblioteka Narodowa – http://www.bn.org.pl
Biblioteka Jagiellońska – http://www.bj.uj.edu.pl
Biblioteka Śląska – http://www.bs.katowice.pl
Książnica Beskidzka – http://www.ksiaznica.bielsko.pl
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka – http://www.pbw.bielsko.pl